Saturday 14 December 2013

Particle Fever


Eğer sinema salonuna dogru yaklasıyor ve bekleşen bir grubu görüyorsanız ve bu grup kendileri için ayrılmış stand-by kuyruğundalarsa, anlayın ki az sonra gösterilecek filmlerden bir tanesi hayli ilgi çekicidir.

Cuma günü salona doğru yaklaştığım da gördüğüm manzara bu idi. Hangi filmlerin bekleme sırasında olduğuna bakınca izlemek için geldiğim Particle Fever için sağlam bir yedek izleyici bulunduğunu gördüm. "Hımm ne güzel" deyip, elimdeki ikinci bileti, sırada bekleyen birisine sattım. : ) Evet, biraz oportinist bir durum sergiledim. Ama esas bilet fiyatından aza anlaşarak, alıcı için de avantajlı hale getirdim durumu. 
Sihirli kelime win / win yani...

Salon her dakika biraz daha kalabalıklaşarak gösterim saatine yaklaştığımızda, festivalde görevli olan gönüllü gençlerin de salonun kıyısına köşesine konumlandıklarını gördüğümde tamam dedim. Bu film süper.

Gösterimden hemen önce salonda kaç kişinin aktif olarak bilim ile ilgilendiğini sorduğunda sevgili yönetmenimiz, acaba "partiküler fizik içine derinlemesine dalacaklar da biz bir şey anlayamayacak mıyız?" diye bir anlık endişe geldi, geçti, gitti. 

Film inanılmaz bir giriş ile başlıyor, insan kilitleniyor. İtiraf edeyim bir ara filmden mi etkileniyorum yoksa projenin büyüklüğünden, ve oradan çıkabilecek sonuçlardan mı heyecanlanıyorum diye de düşündüm. 


Şuradan bir yapımcının neler dediğine bir bakalım, yine devam ederiz. 



Proje ile ilgili şöyle diyelim, 2400 üzerinde full time çalışanı ile dev bir proje. Dünyanın her bir noktasından bilim adamlarının ortak çalıştığı bir proje. Politik anlamda birbirine zıt noktalarda bulunan ülkelerin bir arada çalıştıkları bir proje. 

Film içinde bulunan sahnelerden birinde, bilim adamı bir yerde sunum yapıyor ve sunum sonrasında bir ekonomist çıkıp "ee kardeşler, yapıyonuz ediyonuz da bunun sonucunda bulacağınız şeyin bize ekonomik olarak katkısı nedir? niye bu işe bu kadar para yatırılıyor?" tarzında sorusuna sevgili bilim adamı çok net olarak "bilmiyoruz" diyor. 

"Bilimin ana itkisi merak ve tüm çaba da bu merakı giderecek sonuçlara ulaşmak için bence. Radyo dalgalarını bulduklarında radyo yoktu mesela, bu sonradan ortaya çıkan bir ekonomik sonuç idi. Bu buluş radyoya ulaşmak için yapılmadı." diyerek ilave bir açıklama daha getiriyor sevgili ekonomistimize daha da sevgili bilim adamımız.


Bütün film boyunca 1954 yılında 12 ulke tarafından başlanan bu projenin boyutu ve amaçlarına bakınca ben de Pakistan, Hindistanın, gibi pek çok ülkenin katıldığı bu araştırmada Türkiye hangi konumda diye merak ettim. Sizlere yazarken de şunlara ulaştım.

Bugun 94 kişiye ulaşmış ekibi ile araştırmalara 1961 den beri gözlemci statusu ile dahiliz. Bir an ohh dedim, komple gözlerimizi bu işlere kapatmamışız. Peki diğer gözlemciler ve katılım oranları nedir diye bir bakayım dedim. Karşıma Hindistan (146), Japonya (238 ), Rusya (883), Amerika (1757)  kişi ile çıktılar karşıma. 
Biraz daha bakınca Türkiye'nin tam üyelik için başvuru haberlerine daha tam sevinemeden hemen arkasından da 2012 yılında Türkiye nin sonuçlarının pek de faydalı olmadığı düşüncesi ile üyelik başvurusunu geri çektiği haberiyle karşılaştım. Buyrun bu da haberin kaynağı Burada Türkiye ve bilime vermiş olduğu önem ile ilgili bir sürü şey söylenebilir ama şu anda amacım bu değil. 

Filme geri dönecek olursak, bilim ile uzaktan yakından alakası olanların mutlaka izlemesi gereken bir film derim. Bilimle alakası olmayan kişilerin de hiç bir şekilde zorlanmadan takip edebilecekleri şekilde hazırlanmış. Burada da yönetmenin film sektörüne geçmeden evvel almış olduğu fizik eğitiminin katkısı olduğunu düşünüyorum. Zira film gösteriminden sonra söz alıp "Şimdi izledik anladık, bir şeyler de şimdi ne oldu bu iş? Sonuç nedir?" diye sorduğunda üşenmeden bilimsel gerçekleri herkesin anlayabileceği şekilde anlattı. 
Soru & cevap için salonda ayrılan süre yeterli olmayınca sorulara fuayede cevap vermeye devam etti. Aşağıda gördüğümüz üzere de her milletten, meraklı soruları ile izleyiciler de karşısında hazırdılar. 

Yönetmen Mark Levinson gösterim sonrasında soruları cevaplıyor


No comments: